Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, các doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là sự gia tăng chi phí vận chuyển và sự sụt giảm nghiêm trọng trong nhu cầu từ người tiêu dùng. Hai yếu tố này đang tạo thành một vòng xoáy áp lực, không chỉ đẩy chi phí hoạt động của doanh nghiệp lên cao mà còn làm suy giảm lợi nhuận, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển bền vững.
Bài viết này sẽ đi sâu phân tích những nguyên nhân, tác động, và giải pháp mà các doanh nghiệp có thể áp dụng để vượt qua thời kỳ khó khăn này.
1. Chi phí vận chuyển tăng cao: Áp lực lên doanh nghiệp
a) Nguyên nhân của việc chi phí vận chuyển tăng
Chi phí vận chuyển, bao gồm vận tải nội địa và quốc tế, đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây do nhiều yếu tố:
- Giá nhiên liệu leo thang:
Giá dầu thế giới có xu hướng biến động mạnh, đặc biệt trong giai đoạn phục hồi kinh tế hậu đại dịch và xung đột địa chính trị. Giá nhiên liệu tăng không chỉ làm đội chi phí vận hành phương tiện mà còn kéo theo giá dịch vụ logistics tăng. - Tắc nghẽn chuỗi cung ứng:
Hệ quả của đại dịch COVID-19 và các biện pháp phong tỏa đã khiến nhiều cảng biển, đặc biệt là các cảng lớn ở Mỹ và Trung Quốc, rơi vào tình trạng quá tải. Sự gián đoạn này làm kéo dài thời gian giao hàng, tăng chi phí lưu trữ và vận chuyển. - Quy định môi trường nghiêm ngặt:
Các quy định mới từ Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) về việc giảm khí thải từ tàu biển buộc các doanh nghiệp vận tải phải đầu tư vào công nghệ thân thiện với môi trường hoặc mua nhiên liệu sạch hơn, đẩy chi phí vận tải tăng. - Thiếu nhân lực trong ngành logistics:
Tình trạng thiếu tài xế xe tải và nhân viên kho bãi tại nhiều khu vực cũng khiến chi phí vận chuyển hàng hóa nội địa leo thang.
b) Tác động của chi phí vận chuyển tăng
Việc chi phí vận chuyển tăng tạo ra áp lực lớn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các ngành phụ thuộc nhiều vào logistics, như thương mại điện tử, sản xuất và bán lẻ:
- Chi phí sản xuất tăng: Khi chi phí vận chuyển đầu vào tăng, giá nguyên vật liệu cũng bị đội lên, làm tăng giá thành sản phẩm.
- Giá bán cao hơn: Để bù đắp chi phí, doanh nghiệp buộc phải tăng giá bán sản phẩm, điều này làm giảm sức cạnh tranh trên thị trường.
- Lợi nhuận suy giảm: Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), không thể chuyển toàn bộ chi phí tăng thêm sang người tiêu dùng, dẫn đến lợi nhuận bị thu hẹp đáng kể.
xem thêm: Cách tính chi phí vận chuyển theo từng phương thức vận tải!
2. Nhu cầu giảm: Thách thức lớn của thị trường
a) Nguyên nhân của sự giảm nhu cầu
Trong khi chi phí vận chuyển gia tăng, nhu cầu tiêu dùng trên thị trường lại có xu hướng giảm, gây ra những bất lợi kép cho doanh nghiệp. Một số nguyên nhân chính bao gồm:
- Áp lực lạm phát:
Lạm phát toàn cầu đang gia tăng, làm giảm sức mua của người tiêu dùng. Chi phí sinh hoạt tăng buộc người dân phải cắt giảm các khoản chi tiêu không thiết yếu. - Kinh tế suy thoái hoặc giảm tốc:
Sự suy giảm kinh tế tại nhiều khu vực, đặc biệt là ở các thị trường lớn như Mỹ, EU và Trung Quốc, dẫn đến sự sụt giảm nhu cầu nhập khẩu và tiêu thụ. - Tâm lý thận trọng của người tiêu dùng:
Trong thời kỳ bất ổn kinh tế, người tiêu dùng thường ưu tiên tiết kiệm hơn là chi tiêu, đặc biệt với các sản phẩm có giá trị cao. - Thay đổi xu hướng tiêu dùng:
Người tiêu dùng hiện đại đang chuyển sang các giải pháp tiết kiệm hơn hoặc tìm kiếm các sản phẩm thay thế rẻ hơn.
b) Tác động của nhu cầu giảm
Khi nhu cầu giảm, doanh nghiệp không chỉ phải đối mặt với doanh thu sụt giảm mà còn phải chịu áp lực tồn kho tăng cao và chi phí vận hành lớn:
- Hàng tồn kho tăng: Với lượng hàng không bán được, doanh nghiệp phải đối mặt với chi phí lưu trữ, bảo trì, và khấu hao hàng tồn.
- Doanh thu giảm mạnh: Doanh thu sụt giảm làm giảm dòng tiền, gây khó khăn trong việc chi trả lương, đầu tư mở rộng, hoặc chi phí vận hành.
- Tâm lý bất ổn: Nhiều doanh nghiệp trở nên dè dặt trong các kế hoạch đầu tư và mở rộng do không chắc chắn về xu hướng thị trường.
xem thêm: Cước vận tải container có thể tăng mạnh trong năm 2025, nhưng giảm sâu trong 2026
3. Vòng xoáy bất lợi: Khi chi phí vận chuyển tăng kết hợp với nhu cầu giảm
Sự kết hợp giữa hai yếu tố bất lợi này đã tạo ra một vòng xoáy áp lực khó phá vỡ:
- Chi phí vận chuyển tăng -> Giá bán tăng -> Nhu cầu giảm: Khi chi phí vận chuyển tăng, doanh nghiệp buộc phải tăng giá sản phẩm, dẫn đến sự sụt giảm nhu cầu từ người tiêu dùng.
- Nhu cầu giảm -> Doanh thu giảm -> Khó khăn tài chính: Khi doanh thu giảm, doanh nghiệp không đủ nguồn lực để đầu tư vào cải tiến hoặc giảm chi phí vận chuyển, dẫn đến sự gia tăng thêm áp lực tài chính.
4. Giải pháp cho doanh nghiệp trước tình trạng bất lợi
Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, các doanh nghiệp vẫn có thể tìm kiếm cơ hội cải thiện hiệu quả hoạt động thông qua những chiến lược sau:
a) Tối ưu hóa chuỗi cung ứng
- Sử dụng công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để dự đoán nhu cầu thị trường, tối ưu hóa tuyến vận chuyển và giảm lãng phí.
- Đàm phán hợp đồng dài hạn với các đối tác logistics để giữ mức giá ổn định.
b) Đa dạng hóa thị trường
- Tìm kiếm thị trường mới hoặc các phân khúc khách hàng tiềm năng để bù đắp sự sụt giảm từ thị trường hiện tại.
- Tăng cường sự hiện diện tại các khu vực có tiềm năng tăng trưởng, chẳng hạn như Đông Nam Á hoặc châu Phi.
c) Tăng cường giá trị sản phẩm
- Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) để tạo ra sản phẩm chất lượng cao, độc đáo nhằm thu hút người tiêu dùng bất chấp giá cao hơn.
- Cung cấp các chương trình khuyến mãi, giảm giá hoặc chính sách hậu mãi tốt để duy trì sự trung thành của khách hàng.
d) Kiểm soát chi phí vận hành
- Cắt giảm các khoản chi không cần thiết và tối ưu hóa quy trình nội bộ.
- Đầu tư vào các giải pháp công nghệ tự động hóa nhằm giảm sự phụ thuộc vào nhân lực.
e) Tăng cường hợp tác trong ngành
- Tham gia vào các liên minh logistics hoặc các mô hình chia sẻ nguồn lực để giảm chi phí vận chuyển.
- Hợp tác với các đối tác chiến lược để khai thác chung cơ hội thị trường và chia sẻ rủi ro.
xem thêm: Cảnh báo khó khăn trong thanh toán khi xuất khẩu sang thị trường Pakistan
5. Kết luận
Chi phí vận chuyển tăng và nhu cầu giảm là hai thách thức lớn mà các doanh nghiệp trên toàn thế giới đang phải đối mặt. Trong khi chi phí tăng làm tăng áp lực tài chính, sự giảm nhu cầu khiến doanh thu không đủ bù đắp.
Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp đánh giá lại mô hình kinh doanh, tối ưu hóa hoạt động, và đổi mới sáng tạo. Những doanh nghiệp có khả năng thích nghi linh hoạt, khai thác cơ hội trong thách thức sẽ vượt qua khó khăn và vươn lên mạnh mẽ hơn trong tương lai.
Liên hệ tư vấn miễn phí
Hotline: 0961296889
Email: marketing@lenguyentst.com.vn
Facebook: www.facebook.com/www.lenguyentst.com.vn
