Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hàng loạt tiêu chuẩn nhập khẩu mới đang được các nước áp dụng nhằm kiểm soát chất lượng hàng nhập khẩu. Điều này đặt ra thách thức không nhỏ cho doanh nghiệp Việt Nam nhưng cũng là cơ hội để nâng cao giá trị và mở rộng thị trường. Vậy hàng Việt xuất khẩu cần làm gì để thích ứng và phát triển bền vững?
1. Xu hướng siết chặt tiêu chuẩn nhập khẩu trên toàn cầu
Thế giới đang chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ về chính sách thương mại khi các quốc gia ngày càng khắt khe hơn đối với hàng nhập khẩu. Các tiêu chuẩn mới không chỉ nhằm bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng mà còn hướng đến phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.
a) EU và Thỏa thuận Xanh
EU là một trong những thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam. Tuy nhiên, với Thỏa thuận Xanh Châu Âu (European Green Deal), EU đã áp đặt những tiêu chuẩn nghiêm ngặt về phát thải khí nhà kính, tiêu chuẩn lao động, sử dụng nguyên liệu tái chế và chuỗi cung ứng bền vững.
Cụ thể, ngành dệt may – một trong những lĩnh vực xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đang đối mặt với yêu cầu chuyển đổi sang mô hình sản xuất tuần hoàn. Việc không đáp ứng các tiêu chuẩn mới có thể khiến doanh nghiệp mất thị phần vào tay các đối thủ cạnh tranh như Trung Quốc, Bangladesh và Thổ Nhĩ Kỳ.
b) Trung Quốc và các quy định kiểm dịch khắt khe
Bên cạnh EU, Trung Quốc cũng đang gia tăng các biện pháp kiểm soát đối với hàng nhập khẩu. Từ tháng 1/2025, nước này yêu cầu tất cả các lô sầu riêng từ Việt Nam phải có giấy chứng nhận kiểm định chất vàng O (Auramine O) và cadmium – hai hợp chất bị cấm trong thực phẩm. Điều này khiến nhiều lô hàng bị ách tắc hoặc trả về, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu.
c) Mỹ và tiêu chuẩn ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị)
Mỹ cũng là một trong những thị trường khó tính với hàng loạt tiêu chuẩn mới về môi trường và lao động. Đặc biệt, tiêu chuẩn ESG đang trở thành yếu tố quyết định khả năng xuất khẩu của nhiều doanh nghiệp. Nếu không đáp ứng các yêu cầu này, hàng Việt có nguy cơ bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.
2. Chiến lược giúp hàng Việt xuất khẩu vượt qua rào cản
Để duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu, doanh nghiệp Việt cần nhanh chóng thích ứng với các yêu cầu mới bằng cách áp dụng những chiến lược sau:
a) Chuyển đổi sang mô hình sản xuất xanh
Sản xuất xanh không còn là xu hướng mà đã trở thành tiêu chuẩn bắt buộc để hàng hóa Việt Nam tiếp tục xuất khẩu vào các thị trường lớn. Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ xanh, sử dụng nguyên liệu tái chế và giảm phát thải carbon.
Một ví dụ điển hình là Tập đoàn Syre (Thụy Điển), đang có kế hoạch đầu tư 1 tỷ USD vào một dự án sản xuất vải vóc công nghệ cao tại Bình Định. Dự án này nhằm thiết lập trung tâm dệt may tuần hoàn, giúp doanh nghiệp Việt có cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
b) Tăng cường kiểm soát chất lượng
Doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, thủy sản cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn thực phẩm. Việc sử dụng hóa chất trong sản xuất phải đảm bảo theo tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu.
Theo Văn phòng SPS Việt Nam, năm 2024, EU đã phát đi 5.268 cảnh báo liên quan đến nông sản thực phẩm toàn cầu, trong đó Việt Nam chiếm 2,2%. Do đó, doanh nghiệp cần liên tục cập nhật các quy định mới để tránh vi phạm.
c) Đạt chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế
Hợp tác với các tổ chức chứng nhận uy tín như GlobalGAP, HACCP, ISO 22000, BRC giúp hàng hóa Việt Nam đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, gia tăng lợi thế cạnh tranh.
Ví dụ, ngành thủy sản Việt Nam đã áp dụng tiêu chuẩn ASC (Aquaculture Stewardship Council) để xuất khẩu tôm và cá tra vào các thị trường khó tính như EU và Mỹ.
d) Chủ động cập nhật thông tin chính sách xuất khẩu
Các doanh nghiệp cần theo dõi sát sao chính sách thương mại của các nước, đặc biệt là những thay đổi về tiêu chuẩn nhập khẩu. Bộ Công Thương, Hiệp hội Xuất khẩu và Văn phòng SPS Việt Nam là những nguồn thông tin quan trọng giúp doanh nghiệp kịp thời điều chỉnh chiến lược kinh doanh.
3. Xu hướng xuất khẩu bền vững trong tương lai
Việt Nam đang từng bước chuyển đổi sang mô hình xuất khẩu bền vững để đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế. Theo Chiến lược Xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2030 (Quyết định số 493/QĐ-TTg), Việt Nam sẽ tập trung vào nâng cao giá trị gia tăng của hàng xuất khẩu thông qua đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất và bảo vệ môi trường.
Các doanh nghiệp không chỉ cần tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế mà còn phải tích cực chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ vào sản xuất và vận hành. Đây là hướng đi tất yếu giúp hàng Việt không chỉ vượt qua rào cản thương mại mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.
Kết luận
Việc các thị trường lớn siết chặt tiêu chuẩn nhập khẩu không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để doanh nghiệp Việt nâng cao chất lượng sản phẩm, hướng tới phát triển bền vững. Bằng cách chuyển đổi sang sản xuất xanh, kiểm soát chất lượng, đạt chứng nhận quốc tế và cập nhật thông tin chính sách thường xuyên, hàng Việt có thể tiếp tục chinh phục thị trường thế giới, duy trì tốc độ tăng trưởng và khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
>> Xem thêm:
- Quy Định Mới Về Thuế Xuất Nhập Khẩu Ưu Đãi Theo Hiệp Định CPTPP: Doanh Nghiệp Cần Biết Gì?
- Tác Động Của Gói Tín Dụng 2,5 Triệu Tỷ Đồng Đến Ngành Logistics Và Xuất Nhập Khẩu Việt Nam
- Hướng Dẫn Chi Tiết Thủ Tục Xuất Khẩu Quần Áo Mới Nhất 2025
Liên hệ tư vấn miễn phí
Hotline: 0961296889
Email: marketing@lenguyentst.com.vn
Facebook: www.facebook.com/www.lenguyentst.com.vn
