SO SÁNH QUẢN LÝ HÀNG HÓA PHI MẬU DỊCH TẠI VIỆT NAM VÀ CÁC NƯỚC KHÁC MỚI NHẤT 2025
Giới thiệu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc quản lý hàng hóa phi mậu dịch đang ngày càng trở nên quan trọng. Loại hình hàng hóa này không chỉ liên quan đến các hoạt động phi thương mại như quà tặng, hàng mẫu mà còn ảnh hưởng đến dòng chảy hàng hóa xuyên biên giới.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách quản lý hàng hóa phi mậu dịch tại Việt Nam và so sánh với các quốc gia khác.
Hàng hóa phi mậu dịch đang ngày càng phổ biến
1. Hàng hóa phi mậu dịch là gì?
Hàng hóa phi mậu dịch là loại hàng hóa không được giao dịch nhằm mục đích thương mại hoặc thu lợi nhuận, thường liên quan đến các hoạt động không có yếu tố kinh doanh.
Đây là một khái niệm đặc thù trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, dùng để chỉ những loại hàng hóa phục vụ các mục đích cá nhân, xã hội hoặc tổ chức, không gắn liền với mục đích buôn bán. Việc quản lý loại hàng hóa này đòi hỏi các quy định pháp luật cụ thể để phân biệt với hàng hóa thương mại và đảm bảo không vi phạm pháp luật về xuất nhập khẩu.
Hàng hóa phi mậu dịch bao gồm nhiều nhóm cụ thể, phổ biến nhất là hàng hóa cá nhân như quà tặng, đồ dùng cá nhân gửi từ nước ngoài về hoặc mang theo khi đi công tác, du lịch.
Đọc thêm Cách hạch toán hàng nhập khẩu phi mậu dịch tại đây
Ngoài ra, hàng mẫu hoặc sản phẩm dùng thử phục vụ mục đích tiếp thị, thử nghiệm, nhưng không được bán ra thị trường cũng thuộc loại này. Đặc biệt, hàng hóa phi mậu dịch còn bao gồm hàng hóa viện trợ nhân đạo, các khoản quyên góp phi lợi nhuận hoặc hỗ trợ trong trường hợp thiên tai, dịch bệnh.
Hàng hóa thuộc viện trợ nhân đạo
Một số trường hợp khác như hàng hóa phục vụ sự kiện, triển lãm hoặc hội thảo quốc tế cũng được xem xét thuộc loại phi mậu dịch nếu không có yếu tố thương mại.
Để đảm bảo hàng hóa phi mậu dịch không bị lạm dụng cho mục đích kinh doanh trá hình, nhiều quốc gia áp dụng các quy định kiểm tra nghiêm ngặt về khai báo, chứng minh mục đích và giá trị của loại hàng hóa này.
2. Quản lý hàng hóa phi mậu dịch tại Việt Nam
Quy định pháp lý
Hàng hóa phi mậu dịch tại Việt Nam được điều chỉnh bởi nhiều văn bản pháp luật nhằm đảm bảo việc quản lý minh bạch và chặt chẽ. Một số quy định nổi bật bao gồm:
- Thông tư 39/2018/TT-BTC: Hướng dẫn chi tiết thủ tục hải quan, quy trình kiểm tra và giám sát đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, bao gồm hàng phi mậu dịch.
- Thông tư 13/2014/TT-BTC: Quy định về các trường hợp miễn thuế, giảm thuế cho hàng hóa phi mậu dịch, đặc biệt là các lô hàng viện trợ nhân đạo hoặc hàng quà tặng giá trị nhỏ.
Ngoài ra, các loại hàng hóa đặc biệt như dược phẩm, thực phẩm hoặc sản phẩm công nghệ cao phải tuân theo các quy định bổ sung của Bộ Công Thương hoặc Bộ Y tế.
Tìm hiểu “cặn kẽ” về Quy định mẫu tờ khai, phụ lục tờ khai hàng hoá XK, NK phi mậu dịch
Thủ tục hải quan đối với hàng hóa phi mậu dịch tại Việt Nam thường trải qua ba bước chính. Đầu tiên, người gửi hoặc nhận phải thực hiện khai báo hải quan bằng cách kê khai đầy đủ thông tin về loại hàng, mục đích sử dụng và giá trị hàng hóa.
Phải làm thủ tục và khai báo hải quan đối với hàng hóa phi mậu dịch
Tiếp theo, nộp hồ sơ đầy đủ bao gồm tờ khai hải quan, giấy vận chuyển, hóa đơn và các giấy tờ chứng minh hàng hóa không nhằm mục đích thương mại. Cuối cùng, cơ quan hải quan có thể tiến hành kiểm tra thực tế hàng hóa để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.
Chính sách thuế tại Việt Nam khá linh hoạt với các trường hợp hàng hóa phi mậu dịch. Hàng hóa thuộc diện viện trợ nhân đạo hoặc có mục đích đặc biệt thường được miễn thuế. Tuy nhiên, nếu giá trị hàng hóa vượt ngưỡng hoặc không thể chứng minh rõ ràng mục đích phi mậu dịch, cơ quan hải quan sẽ áp dụng thuế như đối với hàng hóa thương mại thông thường.
Nhìn chung, quản lý hàng hóa phi mậu dịch tại Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể, tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số hạn chế về thời gian xử lý và mức độ hiện đại hóa trong hệ thống hải quan.
Đọc thêm Thuế suất đối với hàng phi mậu dịch tại đây
3. So sánh với các quốc gia khác
Hoa Kỳ
Tại Hoa Kỳ, quản lý hàng hóa phi mậu dịch được thực hiện bởi Cục Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ (CBP), với các quy định rõ ràng và minh bạch. Hàng hóa phi mậu dịch có giá trị dưới 800 USD thường được miễn thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch nhỏ lẻ và phi thương mại.
Tuy nhiên, tất cả các lô hàng đều phải khai báo chi tiết về mục đích sử dụng, danh mục hàng hóa và giá trị. Thủ tục hải quan số hóa mạnh mẽ tại Mỹ giúp giảm thiểu thời gian xử lý, đồng thời đảm bảo tính chính xác và ngăn chặn các hành vi gian lận.
Cục Hải quan và Biên phòng tại Hoa Kỳ
Liên minh châu Âu (EU)
EU có cách tiếp cận khác với Hoa Kỳ, với các quy định chi tiết và thống nhất trong khối liên minh. Hàng hóa phi mậu dịch có giá trị dưới 150 EUR được miễn thuế, nhưng phải tuân thủ quy trình khai báo chặt chẽ qua hệ thống điện tử.
Một điểm nổi bật là EU áp dụng kiểm tra ngẫu nhiên, đảm bảo tất cả hàng hóa tuân thủ tiêu chuẩn an toàn và chất lượng. Ngoài ra, sự phối hợp giữa các quốc gia thành viên EU tạo ra một hệ thống hải quan đồng nhất, giúp đơn giản hóa các giao dịch giữa các quốc gia trong khu vực.
Liên minh châu Âu (EU)
Nhật Bản
Nhật Bản chú trọng đơn giản hóa thủ tục hải quan đối với hàng hóa phi mậu dịch. Hàng hóa có giá trị dưới 10.000 JPY thường được miễn thuế, tạo thuận lợi lớn cho các hoạt động phi thương mại. Tuy nhiên, hàng hóa thuộc danh mục hạn chế, như thực phẩm hoặc thuốc men, phải trải qua quy trình kiểm tra nghiêm ngặt.
Hệ thống kê khai trực tuyến tại Nhật Bản là một lợi thế lớn, cho phép rút ngắn thời gian xử lý và đảm bảo hiệu quả cao. Nhật Bản sẽ duy trì một hệ thống quản lý hiện đại và đáng tin cậy.
Nhật Bản chú trọng đơn giản hóa thủ tục hải quan đối với hàng hóa phi mậu dịch
4. Điểm tương đồng và khác biệt
Điểm tương đồng
Một điểm chung quan trọng giữa các quốc gia là tất cả đều yêu cầu khai báo hải quan rõ ràng đối với hàng hóa phi mậu dịch. Việc này nhằm đảm bảo minh bạch, ngăn chặn hành vi gian lận hoặc sử dụng hàng hóa không đúng mục đích.
Hàng hóa phi mậu dịch có giá trị thấp thường được miễn thuế, như tại Việt Nam với hàng viện trợ nhân đạo, Hoa Kỳ với ngưỡng 800 USD, EU là 150 EUR, và Nhật Bản là 10.000 JPY. Chính sách này giúp tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch phi thương mại nhỏ lẻ, giảm bớt gánh nặng tài chính và thủ tục cho người dân.
Hàng hóa phi mậu dịch có giá trị thấp thường được miễn thuế
Các quốc gia cũng đều có quy định hỗ trợ đặc biệt cho hàng hóa thuộc diện nhân đạo hoặc viện trợ phi lợi nhuận, thể hiện sự linh hoạt trong quản lý đối với các trường hợp nhạy cảm. Bên cạnh đó, kiểm tra thực tế hàng hóa là yêu cầu phổ biến nếu có nghi vấn về tính chính xác của khai báo, đảm bảo tính hợp pháp và an toàn cho cộng đồng.
Những điểm tương đồng này cho thấy cách tiếp cận thống nhất trong việc quản lý hàng hóa phi mậu dịch trên toàn cầu.
Điểm khác biệt
Quy định miễn thuế và ngưỡng giá trị là một trong những khác biệt lớn giữa các quốc gia. Trong khi Hoa Kỳ áp dụng ngưỡng miễn thuế cao đến 800 USD, Nhật Bản và EU có ngưỡng thấp hơn, lần lượt là 10.000 JPY và 150 EUR.
Phản ánh chính sách linh hoạt của từng quốc gia dựa trên điều kiện kinh tế và hệ thống thuế. Công nghệ hải quan cũng là điểm khác biệt rõ rệt, khi các quốc gia phát triển như Mỹ, Nhật Bản, và EU sử dụng hệ thống khai báo trực tuyến hiện đại, giúp rút ngắn thời gian xử lý.
Quy định miễn thuế và ngưỡng giá trị là sự khác biệt lớn
Trong khi đó, Việt Nam vẫn đang trong quá trình hiện đại hóa hệ thống này. Kiểm tra hàng hóa là một yếu tố khác biệt khác: EU áp dụng kiểm tra ngẫu nhiên để đảm bảo tính đồng nhất trong liên minh, còn Nhật Bản và Mỹ tập trung vào các mặt hàng thuộc danh mục hạn chế như thực phẩm và thuốc men.
Thời gian xử lý thủ tục tại Việt Nam có thể kéo dài hơn so với các nước phát triển, do quy trình quản lý thủ công và chưa được số hóa hoàn toàn. Những khác biệt này phản ánh mức độ phát triển kinh tế và ưu tiên chính sách riêng của mỗi quốc gia.
Đọc thêm Hàng hóa phi mậu dịch có chịu thuế nhập khẩu tại đây
Kết luận
Việc quản lý hàng hóa phi mậu dịch đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo dòng chảy hàng hóa hợp pháp và thuận lợi. Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ trong lĩnh vực này, nhưng vẫn cần học hỏi kinh nghiệm từ các nước phát triển để nâng cao hiệu quả quản lý.
Với sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý và ứng dụng công nghệ, hệ thống hải quan Việt Nam hứa hẹn sẽ trở nên minh bạch và hiện đại hơn trong tương lai.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
Hotline: 0961296889
Email: marketing@lenguyentst.com.vn
Facebook: www.facebook.com/www.lenguyentst.com.vn
CÔNG TY TNHH GIAO NHẬN VẬN TẢI QUỐC TẾ LÊ NGUYỄN CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ:
- Khai Báo Hải Quan
- Vận Tải Đường Biển
- Vận Tải Đường Hàng Không
- Vận Tải Nội Địa
- Vận Chuyển Hàng Tiểu Ngạch Trung Quốc – Việt Nam
- Bảo Hiểm Hàng Hóa Quốc Tế
- Dịch Vụ Phụ Trợ Và Tư Vấn
- Vận chuyển dự án công trình
