Năm 2025 là thời điểm quan trọng để Việt Nam tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy xuất nhập khẩu Việt Nam và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Nghị quyết 02/NQ-CP của Chính phủ đưa ra những giải pháp quan trọng nhằm tháo gỡ rào cản thương mại, cải cách thủ tục hải quan và tối ưu hóa chuỗi cung ứng.
Vậy, xuất nhập khẩu Việt Nam đang đối mặt với những cơ hội và thách thức gì? Chính phủ sẽ có những biện pháp nào để hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
1. Xuất Nhập Khẩu Việt Nam 2024 – Thành Tựu Và Bài Học
1.1. Thành Tựu Đạt Được Trong Xuất Nhập Khẩu Việt Nam
Năm 2024, Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế là nền kinh tế có hoạt động xuất nhập khẩu sôi động hàng đầu khu vực Đông Nam Á. Một số kết quả nổi bật bao gồm:
- Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam đạt hơn 750 tỷ USD, duy trì mức thặng dư thương mại tích cực.
- Hoa Kỳ, Trung Quốc, EU, ASEAN, Hàn Quốc và Nhật Bản tiếp tục là những đối tác thương mại quan trọng.
- Xuất khẩu nông sản, thủy sản, điện tử và dệt may đều ghi nhận mức tăng trưởng ổn định.
- Thủ tục hải quan được cải cách mạnh mẽ, giúp giảm thời gian thông quan hàng hóa.
1.2. Những Thách Thức Đối Với Xuất Nhập Khẩu Việt Nam
Bên cạnh những thành tựu đạt được, hoạt động xuất nhập khẩu Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, trong đó có:
- Chi phí logistics cao: Cước vận tải biển toàn cầu biến động mạnh, ảnh hưởng đến chi phí xuất khẩu.
- Quy định kiểm tra chuyên ngành phức tạp: Doanh nghiệp mất nhiều thời gian để hoàn thành thủ tục thông quan.
- Các rào cản thương mại từ đối tác quốc tế: Các nước áp dụng nhiều quy định về chất lượng sản phẩm, an toàn thực phẩm và phát thải carbon.
- Sự phụ thuộc vào một số thị trường lớn: Xuất khẩu sang Mỹ và Trung Quốc chiếm tỷ trọng cao, dễ bị ảnh hưởng khi các thị trường này điều chỉnh chính sách nhập khẩu.
2. Giải Pháp Cải Cách Xuất Nhập Khẩu Việt Nam Theo Nghị Quyết 02/NQ-CP
Để khắc phục những thách thức trên, Nghị quyết 02/NQ-CP đã đề ra 5 nhóm giải pháp quan trọng nhằm thúc đẩy xuất nhập khẩu bền vững.
2.1. Cải Cách Quản Lý Chuyên Ngành Và Kiểm Tra Hàng Hóa
Một trong những rào cản lớn nhất đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam là quy trình kiểm tra chuyên ngành. Nghị quyết 02/NQ-CP yêu cầu:
- Chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, giúp hàng hóa nhập khẩu được thông quan nhanh hơn.
- Áp dụng quản lý rủi ro dựa trên hồ sơ tuân thủ doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp có lịch sử tốt được ưu tiên thông quan.
- Đẩy mạnh số hóa quy trình kiểm tra chuyên ngành, giảm bớt thủ tục giấy tờ.
Tác động thực tế: Các doanh nghiệp có thể tiết kiệm thời gian và chi phí khi làm thủ tục hải quan, giảm nguy cơ chậm trễ trong giao hàng.
2.2. Thúc Đẩy Thương Mại Điện Tử Và Xuất Khẩu Số
Thương mại điện tử xuyên biên giới đang trở thành động lực tăng trưởng mới cho xuất khẩu Việt Nam. Chính phủ sẽ:
- Phát triển cơ sở hạ tầng logistics hỗ trợ thương mại điện tử, giúp doanh nghiệp giao hàng quốc tế nhanh hơn.
- Hỗ trợ doanh nghiệp tham gia nền tảng thương mại điện tử quốc tế như Amazon, Alibaba.
- Nâng cấp hệ thống hải quan điện tử, tích hợp với các nền tảng thương mại điện tử để tối ưu quy trình thông quan.
Tác động thực tế: Doanh nghiệp xuất khẩu vừa và nhỏ có thể tiếp cận thị trường quốc tế mà không cần đầu tư lớn vào hệ thống phân phối truyền thống.
2.3. Tận Dụng Các Hiệp Định Thương Mại Tự Do (FTA)
Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại quan trọng như CPTPP, EVFTA, RCEP, mang lại lợi thế lớn trong xuất nhập khẩu Việt Nam. Để tận dụng cơ hội này, Nghị quyết 02/NQ-CP đề xuất:
- Đẩy mạnh tuyên truyền và hướng dẫn doanh nghiệp về ưu đãi thuế quan từ FTA.
- Hỗ trợ doanh nghiệp xin cấp chứng nhận xuất xứ (C/O) nhanh chóng để hưởng thuế suất ưu đãi.
- Xây dựng chiến lược phát triển thị trường mới, giảm sự phụ thuộc vào một số đối tác lớn.
Tác động thực tế: Doanh nghiệp có thể giảm chi phí xuất khẩu nhờ ưu đãi thuế quan, tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
2.4. Giảm Chi Phí Logistics Và Phát Triển Hạ Tầng Xuất Nhập Khẩu Việt Nam
Chi phí logistics tại Việt Nam hiện chiếm khoảng 16 – 20% GDP, cao hơn nhiều so với mức trung bình thế giới (khoảng 10 – 12%). Để giảm chi phí này, Nghị quyết 02/NQ-CP đặt mục tiêu:
- Đầu tư phát triển cảng biển, kho bãi và trung tâm logistics hiện đại.
- Tăng cường kết nối đường sắt, đường bộ giữa các khu công nghiệp và cảng biển để giảm tải cho đường bộ.
- Ứng dụng công nghệ trong quản lý chuỗi cung ứng, tối ưu hóa luồng vận chuyển hàng hóa.
Tác động thực tế: Doanh nghiệp xuất nhập khẩu có thể giảm đáng kể chi phí vận chuyển và rút ngắn thời gian giao hàng.
2.5. Đẩy Mạnh Chuyển Đổi Số Trong Xuất Nhập Khẩu Việt Nam
Chuyển đổi số là chìa khóa để doanh nghiệp xuất nhập khẩu nâng cao hiệu suất và cạnh tranh toàn cầu. Nghị quyết 02/NQ-CP khuyến khích:
- Ứng dụng công nghệ blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng, đảm bảo minh bạch thông tin hàng hóa.
- Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tối ưu hóa dự báo nhu cầu xuất khẩu.
- Tích hợp dữ liệu doanh nghiệp với hệ thống hải quan điện tử, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ.
Tác động thực tế: Doanh nghiệp có thể cải thiện tốc độ xử lý đơn hàng và giảm thiểu sai sót trong thủ tục xuất nhập khẩu Việt Nam.
3. Xu Hướng Xuất Nhập Khẩu Việt Nam Trong Năm 2025
Dựa trên các cải cách từ Nghị quyết 02/NQ-CP, một số xu hướng quan trọng trong xuất nhập khẩu Việt Nam năm 2025 bao gồm:
- Gia tăng xuất khẩu hàng hóa có giá trị gia tăng cao, đặc biệt là nông sản chế biến và công nghệ cao.
- Mở rộng thị trường xuất khẩu mới, giảm sự phụ thuộc vào Mỹ và Trung Quốc.
- Ứng dụng thương mại điện tử xuyên biên giới, thúc đẩy xuất khẩu trực tuyến.
- Tăng cường sử dụng blockchain trong logistics, nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.
Kết Luận
Nghị quyết 02/NQ-CP năm 2025 đưa ra nhiều giải pháp quan trọng để hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam, từ cải cách thủ tục hải quan, giảm chi phí logistics đến tận dụng ưu đãi FTA.
Với những cải cách mạnh mẽ này, doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam có cơ hội lớn để mở rộng thị trường, giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng kinh tế bền vững trong tương lai.
>> Xem thêm:
- Nghị định 01/2025/NĐ-CP Về Xuất Khẩu Gạo
- EU Siết Chặt Quy Định Với Nông Sản, Doanh Nghiệp Cần Làm Gì [Mới nhất 2025]
- Tình hình Xuất Khẩu Điện Tử Việt Nam – Thách Thức và Giải Pháp [mới nhất 2024]
Liên hệ tư vấn miễn phí
Hotline: 0961296889
Email: marketing@lenguyentst.com.vn
Facebook: www.facebook.com/www.lenguyentst.com.vn
