Những biến động gần đây về giá gạo Nhật Bản đã tạo ra nhiều dấu hỏi lớn trong ngành xuất khẩu gạo. Trong bối cảnh này, liệu gạo Việt Nam có thể tận dụng cơ hội thâm nhập thị trường Nhật hay không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về xu hướng giá gạo Nhật Bản và tiềm năng của gạo Việt trong thị trường khó tính này.
1. Tình hình giá gạo tại Nhật Bản
Trong năm tài chính 2024 (kết thúc vào tháng 3/2025), lượng gạo nhập khẩu tư nhân tại Nhật Bản đã đạt mức cao kỷ lục với 991 tấn tính đến cuối tháng 1/2025. Đây là con số cao nhất kể từ khi Nhật Bản bắt đầu lưu trữ dữ liệu về lượng gạo nhập khẩu tư nhân vào năm 2019. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sự thiếu hụt nguồn cung trong nước, khiến giá gạo tăng cao đáng kể và tạo nên áp lực lớn đối với người tiêu dùng.
Hiện tại, giá gạo nội địa tại Nhật Bản đã tăng vọt, với mức giá hơn 4.000 yen cho một bao 5kg, cao hơn gần gấp 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này khiến người tiêu dùng Nhật Bản tìm kiếm các lựa chọn thay thế với mức giá phải chăng hơn, bao gồm cả gạo nhập khẩu từ các quốc gia khác.
Đáng chú ý, gạo Japonica của Việt Nam, dù đã bao gồm mức thuế nhập khẩu khá cao là 341 yen/kg, vẫn có giá bán thấp hơn khoảng 800 yen/5kg so với gạo cùng loại sản xuất tại Nhật Bản. Điều này cho thấy lợi thế cạnh tranh không nhỏ của gạo Việt Nam trên thị trường Nhật Bản.
Gạo Japonica Việt Nam có hình thức và hương vị tương đồng với gạo Nhật Bản, điều này giúp gạo Việt Nam có khả năng thâm nhập và tạo dấu ấn nhất định tại thị trường khó tính này.
Tuy nhiên, để tận dụng được cơ hội này, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam cần vượt qua nhiều rào cản như tiêu chuẩn kiểm định khắt khe, quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt và thủ tục nhập khẩu phức tạp tại Nhật Bản.
Việc xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn, tuân thủ các quy định về kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và duy trì chất lượng ổn định là yếu tố quan trọng giúp gạo Việt Nam có thể thâm nhập sâu hơn vào thị trường Nhật Bản trong thời gian tới.
2. Khó khăn trong việc thâm nhập thị trường Nhật Bản
Yêu cầu tiêu chuẩn chất lượng khắt khe
Nhật Bản nổi tiếng là thị trường có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm. Để được nhập khẩu, gạo Việt Nam phải vượt qua 624 tiêu chuẩn kiểm định về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chất lượng đất trồng, giống lúa và chất lượng hạt gạo. Quy trình kiểm tra này trải qua ba giai đoạn khác nhau, đòi hỏi thời gian và công sức lớn.
Thủ tục nhập khẩu phức tạp
Việc hoàn tất thủ tục nhập khẩu gạo vào Nhật Bản có thể kéo dài tới một năm rưỡi để có giấy phép. Ngoài ra, hạn ngạch nhập khẩu hàng năm cũng rất hạn chế, với tổng mức nhập khẩu chỉ 770.000 tấn, trong đó 100.000 tấn do chính phủ Nhật Bản nhập khẩu dự trữ.
Văn hóa tiêu dùng và sự bảo hộ nội địa
Người dân Nhật Bản có thói quen tiêu thụ các giống gạo nội địa, được trồng và canh tác theo tiêu chuẩn hữu cơ cao. Ngoài ra, sự bảo hộ từ chính phủ khiến người dân ưu tiên hàng quốc nội hơn hàng nhập khẩu.
3. Tiềm năng của gạo Việt Nam tại Nhật Bản
Lợi thế cạnh tranh về giá cả
Mặc dù gặp nhiều thách thức, giá gạo Japonica của Việt Nam vẫn thấp hơn gạo nội địa Nhật Bản. Điều này tạo ra cơ hội để gạo Việt Nam mở rộng thị phần trong bối cảnh giá gạo Nhật tăng cao.
Chất lượng gạo tương đương
Gạo Japonica của Việt Nam có hình thức và hương vị gần như tương đồng với gạo Nhật Bản, tạo điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận người tiêu dùng. Bên cạnh đó, gạo Việt Nam cũng được đánh giá cao về mức độ dẻo, thơm và phù hợp với nhiều món ăn Nhật.
Thị trường ngách trong chế biến thực phẩm
Hiện nay, gạo Việt Nam chủ yếu được nhập khẩu qua các công ty tư nhân và phục vụ cho ngành chế biến thực phẩm như sản xuất bánh, tương miso… Đây là một hướng đi khả thi để tăng cường xuất khẩu và xây dựng thương hiệu gạo Việt tại Nhật.
4. Chiến lược thâm nhập thị trường Nhật Bản
Tăng cường hợp tác đối tác
Để giảm thiểu rủi ro khi thâm nhập thị trường Nhật Bản, doanh nghiệp Việt cần hợp tác chặt chẽ với các đối tác Nhật Bản có uy tín. Điều này giúp dễ dàng hơn trong việc hiểu rõ quy trình, thủ tục và nhu cầu thị trường.
Nâng cao chất lượng và xây dựng vùng nguyên liệu chuẩn
Việc đầu tư vào vùng nguyên liệu đạt chuẩn hữu cơ, kiểm soát chặt chẽ dư lượng thuốc bảo vệ thực vật sẽ giúp gạo Việt Nam đạt tiêu chuẩn xuất khẩu vào Nhật Bản. Ngoài ra, cần tăng cường nghiên cứu phát triển giống lúa Japonica chất lượng cao.
Đẩy mạnh quảng bá và xây dựng thương hiệu
Các doanh nghiệp cần tham gia các hội chợ thương mại quốc tế tại Nhật Bản, hợp tác với các nhà phân phối lớn để gia tăng nhận diện thương hiệu. Bên cạnh đó, xây dựng các chiến lược tiếp thị phù hợp với văn hóa tiêu dùng Nhật Bản sẽ giúp gạo Việt tạo dấu ấn tại thị trường này.
5. Kết luận
Giá gạo Nhật Bản tăng cao là cơ hội nhưng cũng là thách thức không nhỏ cho ngành gạo Việt Nam. Để thành công trong việc mở rộng thị trường tại Nhật Bản, các doanh nghiệp cần có chiến lược dài hạn, đầu tư bài bản vào chất lượng và xây dựng thương hiệu bền vững. Nếu vượt qua được rào cản tiêu chuẩn khắt khe, gạo Việt Nam có thể tạo dựng được vị thế nhất định tại thị trường khó tính này.
>> Xem thêm:
- Nghị định 01/2025/NĐ-CP Về Xuất Khẩu Gạo
- Quy định mới về kinh doanh xuất khẩu gạo: Những thay đổi quan trọng trong Nghị định số 01/2025/NĐ-CP
- Xuất khẩu gạo Việt Nam đối mặt thách thức tại thị trường Indonesia [mới nhất 2024]
Liên hệ tư vấn miễn phí
Hotline: 0961296889
Email: marketing@lenguyentst.com.vn
Facebook: www.facebook.com/www.lenguyentst.com.vn
