Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu ngày càng sâu rộng, xuất khẩu hàng hóa là một trong những kênh giúp doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, doanh nghiệp cũng phải đối mặt với nhiều rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt là tình trạng lừa đảo trong các giao dịch thương mại quốc tế.
Thương vụ Việt Nam tại Canada mới đây đã cảnh báo về các chiêu thức lừa đảo xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này, với số vụ việc đang gia tăng nhanh chóng. Vậy làm thế nào để nhận diện và phòng tránh các hành vi lừa đảo tinh vi này?
1. Cảnh báo lừa đảo thương mại từ Canada
Bà Trần Thu Quỳnh, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Canada cho biết, tình trạng lừa đảo xuất khẩu hàng hóa vào Canada đang diễn ra với các chiêu thức ngày càng tinh vi, phức tạp.
Các đối tượng lừa đảo giả mạo thông tin doanh nghiệp Canada, lợi dụng vỏ bọc uy tín để lừa gạt doanh nghiệp Việt Nam. Đặc biệt, các cá nhân này thường tự tiếp cận hồ sơ đăng ký kinh doanh của các doanh nghiệp lớn tại Canada để tạo lòng tin với doanh nghiệp xuất khẩu từ Việt Nam.
Các hình thức lừa đảo thường sử dụng email miễn phí như Gmail, Hotmail, hoặc liên lạc qua các ứng dụng như Whatsapp, Viber. Đối tượng gửi hồ sơ kinh doanh giả mạo kèm theo chứng nhận ngân hàng, tài khoản, số dư hay chứng nhận nộp thuế… để khẳng định uy tín và đặt hàng.
Hợp đồng thương mại thường được gửi qua email với đầy đủ dấu mộc và yêu cầu giá CIF (Cost, Insurance, and Freight), một phương thức tính giá đã bao gồm chi phí vận chuyển và bảo hiểm.
2. Chiêu trò yêu cầu chứng nhận không tồn tại
Sau khi ký kết hợp đồng và đến bước chuyển tiền đặt cọc, doanh nghiệp Việt Nam thường bị yêu cầu các loại chứng nhận mà thực tế không tồn tại. Để thuyết phục, đối tượng lừa đảo còn cung cấp bản mẫu các chứng nhận này và nhấn mạnh rằng đây là quy định bắt buộc của Chính phủ Canada hoặc các cơ quan địa phương.
Họ tiếp tục giới thiệu luật sư hoặc người môi giới để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam làm các chứng nhận này tại cơ quan công quyền Canada với chi phí khoảng 1.000 USD Canada mỗi chứng nhận.
Đáng chú ý, đối tượng lừa đảo thường khéo léo nêu mức phí “đặc biệt” và khẳng định đây là ưu đãi dành cho doanh nghiệp Việt Nam, thậm chí đồng ý ký hợp đồng theo giá FOB (trị giá hàng hóa đã qua mạn tàu) và cam kết xử lý tranh chấp tại Việt Nam theo pháp luật Việt Nam. Họ còn chấp nhận thanh toán trước 50% giá trị hợp đồng và hoàn tất sau khi hàng hóa đã xếp lên tàu.
3. Tình trạng giả mạo tài liệu ngân hàng
Một chiêu trò khác mà các đối tượng lừa đảo thường sử dụng là giả mạo các tài liệu ngân hàng như thư tín dụng dự phòng (SBLC) hoặc thư ưng thuận của ngân hàng (BCL). Để tăng độ tin cậy, họ còn cung cấp số điện thoại của ngân hàng giả mạo để doanh nghiệp Việt Nam kiểm tra.
Nếu không cẩn trọng, doanh nghiệp dễ dàng rơi vào bẫy và mất một khoản tiền đáng kể cho những dịch vụ không có thật.
Bên cạnh đó, Thương vụ Việt Nam tại Canada đã phối hợp với Đại sứ quán Canada tại Việt Nam và Bộ An ninh Nội địa Canada để xác minh thông tin, cảnh báo các ngân hàng và doan
h nghiệp có uy tín về các hành vi giả mạo này. Mục tiêu là ngăn chặn và đưa ra các biện pháp xử lý phù hợp để bảo vệ doanh nghiệp Việt Nam khi giao dịch với đối tác tại Canada.
4. Tranh chấp thanh toán và chất lượng hàng hóa
Ngoài những vụ lừa đảo trên, nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn đối mặt với tình trạng tranh chấp thanh toán liên quan đến chất lượng hàng hóa. Các doanh nghiệp Canada thường sử dụng cơ chế thanh toán LC (thư tín dụng của ngân hàng) trả chậm.
Tuy nhiên, sau khi nhận hàng đầy đủ, đúng số lượng và chất lượng theo hợp đồng, bên nhập khẩu thường tự dỡ hàng và thuê kiểm định mà không tuân thủ quy định kiểm tra bởi bên thứ ba như đã thỏa thuận. Điều này dẫn đến việc doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn trong việc đòi nợ, khi bên nhập khẩu cố tình không thanh toán phần còn lại của hợp đồng.
5. Nguy cơ từ hình thức thanh toán DP
Hình thức thanh toán DP (Documents against Payment) cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Theo Thương vụ Việt Nam tại Canada, một số doanh nghiệp nhập khẩu đã lấy được chứng từ và lấy hàng mà không cần thanh toán đầy đủ thông qua việc lợi dụng lỗ hổng của hệ thống ngân hàng. Điều này cho thấy trách nhiệm của các ngân hàng thu hộ đôi khi không được thực hiện nghiêm túc, tạo điều kiện cho các đối tượng gian lận lấy hàng mà không cần thanh toán.
Điển hình, có trường hợp 5 container hàng hóa (bao gồm hồ tiêu, quế, hoa hồi và điều) xuất khẩu từ Việt Nam sang Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE) đã bị lừa đảo theo hình thức thanh toán DP. Trong đó, 4 container đã bị lấy ra khỏi cảng mà doanh nghiệp Việt Nam chưa nhận được tiền hàng, gây thiệt hại lớn.
6. Các khuyến nghị từ Thương vụ Việt Nam tại Canada
Để đối phó với các chiêu thức lừa đảo xuất khẩu, Thương vụ Việt Nam tại Canada khuyến nghị doanh nghiệp Việt Nam cần nâng cao cảnh giác và thận trọng khi giao dịch với các đối tác nước ngoài, đặc biệt là tại thị trường Canada. Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh:
- Kiểm tra kỹ hồ sơ đối tác: Doanh nghiệp cần xác minh kỹ thông tin đối tác thông qua các kênh uy tín như thương vụ, đại sứ quán, các tổ chức tín dụng và kiểm tra qua internet các thông tin về hồ sơ đăng ký kinh doanh, tài khoản ngân hàng và các giấy tờ chứng nhận liên quan.
- Cảnh giác với email miễn phí: Nếu đối tác sử dụng email miễn phí như Gmail, Hotmail hoặc liên lạc qua các ứng dụng như Whatsapp, Viber, hãy cảnh giác. Đây là dấu hiệu đáng ngờ cho thấy đối tác có thể không đáng tin cậy.
- Không chấp nhận các chứng chỉ không rõ ràng: Các chứng chỉ như Canadian Anti-Terrorist Clearance Certificate, Canadian Food Inspection Agency, Canada Border Services Agency… mà đối tác yêu cầu bên xuất khẩu tự làm thường là không có thật. Doanh nghiệp nhập khẩu đáng tin cậy sẽ tự thực hiện các thủ tục cần thiết tại quốc gia của họ.
- Tham vấn ý kiến luật sư: Khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, doanh nghiệp cần liên hệ với các luật sư chuyên nghiệp để tư vấn về pháp lý, nhằm đảm bảo các giao dịch diễn ra an toàn và đúng pháp luật.
- Cảnh giác với các điều khoản thanh toán: Doanh nghiệp Việt Nam nên cẩn trọng với các hình thức thanh toán LC trả chậm hoặc DP, vì đây là những hình thức dễ bị lợi dụng để gian lận. Hãy đảm bảo rằng các điều khoản hợp đồng rõ ràng và có sự bảo lãnh từ ngân hàng uy tín.
Lừa đảo xuất khẩu là mối đe dọa thực sự đối với doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình mở rộng thị trường quốc tế. Đặc biệt, tình trạng lừa đảo xuất khẩu hàng hóa sang Canada đang diễn ra ngày càng tinh vi và phức tạp. Vì vậy, việc nâng cao cảnh giác, kiểm tra kỹ thông tin đối tác và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là điều vô cùng cần thiết.
Doanh nghiệp Việt Nam nên hợp tác chặt chẽ với Thương vụ Việt Nam tại Canada và các cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi và tránh rơi vào bẫy lừa đảo.
Hãy luôn nhớ rằng, giao dịch quốc tế đòi hỏi sự cẩn trọng và thông tin minh bạch. Bất cứ dấu hiệu bất thường nào trong quá trình đàm phán và giao dịch đều cần được xem xét kỹ lưỡng.
Liên hệ tư vấn miễn phí
Hotline: 0813892889
Email: thuytrinh@lenguyentst.com.vn
Gmail: thuytrinh10b@gmail.com
Facebook: www.facebook.com/www.lenguyentst.com.vn
CÔNG TY TNHH GIAO NHẬN VẬN TẢI QUỐC TẾ LÊ NGUYỄN CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ:
